VẢI, VÃI
TấmVải
May đồ, cắt vải: ngồi đo
Nằm sao cắt khéo? Ai cho kéo cầm?
❉
Vãi Giống
Nhà nông vãi giống cho chăm
Sao cho hạt giống yên nằm chờ mưa.
❉
Trái Vải
Mẹ ngồi lột vải đến trưa
Em ăn, có cám ơn chưa mà cười?
Ý Nga, 6.9.2019
-Trái vải có vỏ màu đỏ, vị ngọt.
-Tấm vải (dệt bằng sợi chỉ, tơ, bông…)
-Bà vãi: người phụ nữ giúp việc cho chùa.
-Vãi: rơi tóe ra > vung vãi, vãi hạt giống, vãi chài.
THẪM MÀU, THẨM VẤN
Máu loang đỏ thẫm cả sàn
Nạn nhân nằm khóc, kêu oan, phân trần.
*
Máu loang đỏ thẫm cả sàn
Nạn nhân nằm khóc, kêu oan, phân trần.
*
Thẩm Vấn
Thẩm Phán thẩm vấn tội nhân
Ngồi ngay tòa chính hỏi han kỹ càng.
Ý Nga, 6.9.2019
*Thẫm: màu sậm
*Thẩm: phán xét kỹ càng > thẩm định, thẩm đoán
Chén Đĩa, Con Đỉa
Cái đĩa nằm trên bàn ăn
Còn con đỉa đói bám chân phá người.
Ý Nga, 13.6.2019
Rủ, Rũ
Rủ rê phải hỏi mọi người
Người đau nằm rũ rã rời, ai đi?
Ý Nga, 7.9.2019
*Rủ: khuyên dỗ, nhủ bảo, rủ rỉ
*Rũ: lả xuống, gục xuống, buông xuống, thả xuống > Rũ rượi
HỞI, HỠI
Hởi lòng, hởi dạ rong chơi
Xám, vàng sắc ngựa hỏi mời có lên?
❉
Hỡi ôi! Ngựa ngã ai đền?
Hỡi ai giúp đỡ chiếu mền đêm nay?
Ý Nga, 6.9.2019
*Hởi: thỏa lòng, bằng lòng. Sắc ngựa màu xám hơi vàng
Theo link https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%A0u_l%C3%B4ng_ng%E1%BB%B1a: “Ngựa hởi là những giống ngựa có sắc: xám hơi vàng, trắng pha vàng vàng hay loại có 4 chân đen: trắng mịn như bông hoặc trắng ánh bạc. Ngựa hởi đồng với sắc trắng, đuôi màu vàng đồng nhạt”
*Hỡi: tiếng than, tiếng gọi người.
Ngả, Ngã
-“Ngả nghiêng, ngả thịt, ngả đường*
Ngả cây, ngả bóng: hỏi tường mới đi!”
❉
-“Ngã, nằm, thân thể bất di
Ai ăn võ chuối vất chi bầy hầy?
Ngã năm, ngã bảy bùn lầy
Nên con bị ngã, hư giày bảnh bao”.
❉
-“Trở về, hỏi chọn ngả nào
Mà con để ngã lăn nhào? Mẹ trông,
Mạ non nghiêng ngả, gió đồng
Ngả lưng mẹ hỏi. Ngã lòng nằm lo!”
Ý Nga, 6.9.2019
Theo các tự điển:
-Ngả đường = chỉ phương hướng, nẻo, phía (tự điển Việt Bồ La, 1651, của A. de Rhodes, bản dịch của Thanh Lãng, Hoàng Xuân Việt, Đỗ Quang Chính và Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức).
-Ngả mình, ngả cây xẻ gổ, ngả mũ chào thầy, ngả trâu bò làm thịt, cây ngả bóng (bóng ngả)
-Ngả: để cho lên men (làm bánh, rượu.v.v…), đổi điệu, đổi màu này sang màu khác (TD: lá đang màu xanh đổi sang màu vàng vào mùa thu)
-Ngả: ngửa (ngả mình, cây cối bị gió thổi ngả nghiêng), ngả ngớn.
-Ngã: 1 trong 5 dấu (sắc, huyền, nặng, hỏi, ngã)
-Ngã ba, ngã năm: chỗ có nhiều đường rẽ (ngày xưa cũng dùng dấu hỏi, nhưng sau này lại dùng dấu ngã) Việt Nam Tân Tự Điển của nhà sách KHAI TRÍ cũng ghi là dấu ngã.
-Ngã: dứt khoát hẳn (ngã giá, ngã ngũ, ngã lẽ), đổ hẳn xuống, lăn xuống đất (trượt chân ngã),
-Ngã: chán nản ngã lòng,
-Ngã nước: (bệnh vì uống nhằm nước độc),
-Ngã: cái tôi của bản thân (ngã chấp, ngã kiến, ngã tướng, ngã ái, ngã mạn), đói (ngã quỷ: quỷ đói)
-Ngã: thôi (Ngã mặn: thôi không dùng chay nữa).
Canada, 7..9.2019
Thưa Quý Vị,
Những bài thơ ngắn này trích trong số 212 chữ, về MẸO NHỚ CHÍNH TẢ dành tặng riêng cho các học sinh lớp Việt Ngữ và các em Hướng Đạo Sinh ngành Thiếu. Đa số gom lại từ những bài tác giả đã và đang dạy cho học sinh tại các trường Việt Ngữ ở Ý, Canada và sinh hoạt trong phong trào Hướng Đạo với các Sói Con, Thiếu Sinh.
Với “mẹo nhớ” này, người viết nhận thấy các em đã vui học tiếng Việt một cách thú vị và không bao giờ mắc lỗi lần thứ hai.
Nhằm mục đích chung trong bổn phận BẢO TỒN & GIỮ GÌN VĂN HÓA VIỆT, mọi sự sai sót, xin được học hỏi thêm nơi Quý Học Giả, quý Trưởng Hướng Đạo & quý Văn, Thi Hữu.
Đa tạ
Ý Nga
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét